“ကြ်န္္ေတာ္တို႔ ေကာ္မရွင္က ကြင္းဆင္းေလ့လာ စံုစမ္းသိရွိရသမွ်မွာ လူေတြအသတ္ခံရတယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမွ တိက်တဲ့ သက္ေသေတြ ေသဆံုးသူေတြနဲ႔ သူတို႔စာရင္းေတြ မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။ တကယ္လုိ႔ သက္ေသတိတိက်က် ရွိတယ္ဆုိရင္ ကြ်န္ေတာ္ တို႔ ေကာ္မရွင္ကိုလာၿပီး တင္ျပႏုိင္ပါတယ္။ တင္ျပလာရင္ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဒါကိုစစ္ေဆး သြားမွာပါ” ဟု စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမွဴး ေဒါက္တာေက်ာ္ရင္လႈိင္က ေျပာသည္။ အခင္းျဖစ္ပြားခဲ့ခ်ိန္က မြတ္စလင္အမ်ိဳးသားတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသည္ဟု ၎၏ဇနီးျဖစ္သူက ထြက္ဆိုခဲ့ ေသာ္လည္း အဆုိပါအမ်ိဳးသားမွာ ေမာင္းေတာရဲစခန္း၌ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ သြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာခဲ့သည္။
“ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔က စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို UN အပါ အ၀င္ INGOs ေတြဘယ္သူကမွ မယံုၾကည္ၾကဘူး။ အဲ့ဒါကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေစာ္ကားေနသလိုပဲ။ ဒီလုိပဲ ရခုိင္မွာျဖစ္ပြားခဲ့တာေတြကို ၾကည့္ရင္သူတို႔န႔ဲ အစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရမည့္အစား တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ ရန္သူလိုျပဳမူေန တာေတြက ျပသနာကို ပိုမိုႀကီးထြားေစပါတယ္။” ဟု ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ေဒါက္တာ သာလွေက်ာ္က ေျပာသည္။
ဒုခ်ီးယားတန္းေက်းရြာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အဆုိပါအစီရင္ခံစာ၌ လက္ႏွက္မ်ားႏွင့္ အတူ ေပ်ာက္ဆံုးေနသည့္ ရဲတပ္ၾကပ္ႀကီး ေအာင္ေက်ာ္သိန္းမွာ ယေန႔တုိင္ေပ်ာက္ဆံုးေနဆဲျဖစ္ၿပီး အသက္ရွင္ႏုိင္ရန္ အခြင့္အလမ္း နည္းပါးေၾကာင္း၊ ဒုခ်ီးရာတန္း အေနာက္ေက်းရြာမီးေလာင္မႈသည္ မိမိအိမ္ကို မိမိျပန္လည္ မီးရိႈ႕ျခင္းထက္ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ ထုတ္လိုသည့္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုမွ ျပဳလုပ္သည္ဟုသာ ယူဆရေၾကာင္း ေကာ္မရွင္ထုတ္ျပန္ခ်က္မွ သိရသည္။ အလားတူ ၎ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ပြားေနခ်ိန္တြင္ လူအမ်ားေျပးလြားၾကျခင္း၊ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့သည့္ ရဲတပ္ၾကပ္ကို ၀င္ေရာက္ စီးနင္းရွာေဖြျခင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္အနာတရ ျဖစ္ပြားႏိုင္မည့္ အေျခအေန ေတြ႔ရွိရေၾကာင္းကိုလည္း သတင္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။ “အိမ္ေျခ ၃၅ အိမ္ လူေပါင္း ၁၅၀ ေလာက္ပဲရွိတဲ့ ရြာပတ္လည္မွာ လူ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ရွိတဲ့ မူဆလင္ရြာေတြ ရွိေနတဲ့ၾကားက အျပင္လူက လာၿပီးမီးမရိႈ႕ႏိုင္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ ႏြား ၁၀ ေကာင္ေလာက္ေပ်ာက္ တယ္ဆိုတဲ့ အိမ္က ႏြား ၁၀ ေကာင္ေမြးေလာက္တဲ့ တင္းကုတ္မ်ိဳးမရွိဘူး။ လူေတြ သတ္ခံရၿပီး ျမဳတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ေနရာေတြကို ေတာနင္ၿပီးရွာတာ ဘာမွ မေတြ႔ခဲ့ရဘူး။” ဟု ဥပေဒပညာရွင္ ေဒါက္တာဆလိုင္းငြန္က်ံဳးလွ်န္က ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ႏွစ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏိုင္ ရန္အတြက္ အစုိးရအေနႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေပးရန္၊ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒကို ထိေရာက္မွန္ကန္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ရန္အစရွိသည္တုိ႔ကို အဆုိပါ အစီရင္ခံစာ၏ သံုးသပ္အၾကံျပဳခ်က္မ်ား၌ ေဖာ္ျပထားခဲ့သည္။ “ကြ်န္ေတာ္ ေကာ္မရွင္မွာ ပါ၀င္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုကိစၥေတြျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ သက္ေသခိုင္လံုမႈ မရွိပါဘူး။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ေကာ္မရွင္ရဲ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ယံုၾကည္မႈ မရွိတာက ေကာ္မရွင္မွာ ပါ၀င္သူေတြကို ေစာ္ကားေနသလို ျဖစ္ေနတယ္။” ဟု ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ ရပ္မိရပ္ဖတစ္ဦးျဖစ္သူ မြတ္စလင္လူမ်ိဳး ဦးလွသိန္းက ေျပာသည္။ အခင္းျဖစ္ပြားရာေဒသရွိ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူ စုစုေပါင္း (၁၇၅ ဦး) ကိုေတြ႔ဆံုေမးျမန္းျခင္း၊ ျဖစ္စဥ္မ်ားအား တိုက္ရိုက္ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈအျဖစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔မွ ၂၁ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အဆိုပါ အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဒုခ်ီးယားတန္းေက်းရြာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အမွန္တရားေပၚေပါက္ရန္ ေဒါက္တာ သာလွေရႊ ဥကၠဌ အျဖစ္ဦးစီးသည့္ အဖြဲ႔၀င္ (၁၁) ဦး ပါ၀င္ေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ႔သည္။
www.mmdailystar.com