ေဒၚစု သမၼတ ျဖစ္ခ်င္သည္ဟု တြင္တြင္ ေျပာေနခ်ိန္တြင္ သမၼတမွ ႏိုင္ငံတကာအား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ကိုင္ရန္ ဖိတ္ေခၚ လ်က္ရွိ

ဒီမုိကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေန    ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္ႏုိင္ေသး သလား ဆိုတာဟာ သက္ဆိုင္တဲ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္ လုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ေျပာလုိက္ပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ဒီမိုကေရစီဆီ ကူးေျပာင္းေနတဲ့ သမိုင္းမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုမွာ ေရာက္ေနတယ္လုိ႔ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကုိ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ေနျပည္ေတာ္ကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ေနျပည္ေတာ္မွာ သံုးရက္ၾကာက်င္းပေနတဲ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ အေရွ႕အာရွဆိုင္ရာ ကမာၻ႔ စီးပြားေရးဖိုရမ္အတြင္း သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲ႕ ဒီကေန႔အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အသီးသီးမွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုခဲ့ၾကတာပါ။

"ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုမွာ လူႀကီးမင္းတို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ ေရာက္လာၾကတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဟာ စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ဒီမုိကေရစီဆီ ကူးေျပာင္းဖို႔ အျပင္းအထန္ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက ဒီႏုိင္ငံကို ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ေစခဲ့တဲ့ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ဳိးစံုကို အဆံုးသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစား ေနပါတယ္။ စီးပြားေရးကိုလည္း ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္တဲ့ စီးပြားေရးကေန လြတ္လပ္တဲ့ေစ်းကြက္ေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္ဆီ ကူး ေျပာင္းဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီလို လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ေနရာမွာ ေအာင္ျမင္မႈ ရဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြက အေရးႀကီးပါတယ္" လို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ၾကာသပေတးေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာက်င္းပတဲ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရးဖိုရမ္ ဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားအတြင္း ေျပာသြားတာပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ရင္ လူအမ်ား အဓိကသိခ်င္ၾကတဲ့ ေမးခြန္းက လက္ရွိ အေျခအေနေတြကေန ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ႏုိင္ ေသးသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္တာနဲ႔အညီ ၾကာသပေတးေန႔ကပဲ လုပ္ခဲ့တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကိုလည္း ဒီေမးခြန္းနဲ႔ပဲ စဖြင့္ခဲ့ပါ တယ္။ ဒီအေပၚမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႐ႈျမင္ပံုနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အေျဖက -

"ဒီလုပ္ငန္းစဥ္က ေနာက္ျပန္လွည့္ႏုိင္သလားဆိုတာဟာ ႏွစ္ဘက္စလံုးကလူေတြရဲ႕ စိတ္သေဘာထားခံယူခ်က္ကို ေျပာင္းႏုိင္သလားဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ လူမ်ားစုက ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ ခုိင္မာတဲ့သႏၷိ႒ာန္ ရွိမႈေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥဟာ က်မတို႔ရဲ႕ သႏိၷ႒ာန္နဲ႔ ခုိင္မာမႈေတြေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္၊ စိတ္သေဘာထား ခံယူခ်က္ေတြကို ေျပာင္းလဲႏုိင္မႈေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ လြယ္ကူတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်မတို႔လုပ္ႏုိင္မယ္ ဆိုတာ က်မယံုၾကည္ပါတယ္။" လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသြားပါတယ္။

ၿဗိတိသွ် အသံလႊင့္ေကာ္ပိုေရးရွင္း BBC ရဲ႕ World Debate ေဆြးေႏြးခန္းအစီအစဥ္မွာ Myanmar: What Future? ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကခ်ိန္အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အဲဒီလို ေျပာသြားတာပါ။

အဲဒီဆြးေႏြးပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အတူ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု႐ံုး ၀န္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးစိုးသိန္းကေတာ့ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ႏုိင္ေသးသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို အခုလို ခ်ဥ္းကပ္ေျဖဆိုပါတယ္။

"အရင္ကာလေတြတုန္းက က်ေနာ္တို႔ဟာ အဖက္ဖက္က ခၽြတ္ျခံဳက်ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံ တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အခု က်ေနာ္တို႔ဟာ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ တက္ႂကြၿပီး တာ၀န္သိတဲ့ အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံတစ္ခု အျဖစ္ ေရွ႕ဆက္ သြားေနပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ ကေတာ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ ေလးစားရတဲ့အမႀကီး လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ က ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ။ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း က ကင္းလြတ္ဖို႔ပါ။ အခု ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔မွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာစုေ၀းခြင့္ေတြ ရိွေနပါၿပီ။ ဒါ့အျပင္ သတင္းစာ လြတ္လပ္ ခြင့္ရွိေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဒါဟာ ေျပာင္းျပန္လွန္ ေျပာင္းလဲပစ္လို႔ မရႏုိင္ပါဘူး။" လို႔ သမၼတ႐ံုး ၀န္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးစိုးသိန္းက လည္းေျပာသြားပါတယ္။

အဲဒီေဆြးေႏြးခန္းဟာ ကမာၻ႔စီးပြားေရးဖိုရမ္ရဲ႕ ၾကာသပေတးေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲေတြထဲမွာ လူအမ်ားဆံုးစိတ္၀င္စားတဲ့ ပြဲတစ္ပြဲ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါတယ္။ ဒီဖိုရမ္တစ္ခုလံုးမွာ လူ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ တက္တယ္လို႔ စီစဥ္သူေတြကေျပာတဲ့ထဲ လူ ၄၀၀ ေက်ာ္ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲ ကိုတက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူထဲကဆိုရင္ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္း တက္ေရာက္ တာေတြ႔ရသလို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းလည္း တက္ေရာက္ပါတယ္။

ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၂၀၁၅ ေရာက္ရင္ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံမခံဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေမးျမန္းတာမွာ သူ႔အေနနဲ႔ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံလိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီအေျခအေနေရာက္ဖို႔ဆိုရင္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရမယ့္အေၾကာင္း ျပန္ေျဖခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းအေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ထင္ဟပ္ေပၚလြင္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးစံုကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာမွာ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္ႏိုင္ေသးသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔အတူ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္၊ စစ္ဘက္ရဲ႕အခန္းက႑၊ အေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား၊ လူနည္းစုအခြင့္အေရးကာကြယ္ေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ၊ တရား ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စသည္အားျဖင့္ ပါ၀င္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လာမယ့္အနာဂတ္အေပၚ အဆိုးျမင္သလား၊ အေကာင္းျမင္သလားဆိုတာကို ပင္တုိင္ေဆြးေႏြး သူက ေဆြးေႏြးပြဲ အဆံုး ေမးျမန္းခ်ိန္မွာ အဆိုးျမင္သူမရွိသေလာက္ျဖစ္ၿပီး ခန္းမထဲမွာရွိေနသူအမ်ားစုက အေကာင္းျမင္တယ္လုိ႔ ေျဖဆိုခဲ့ၾကပါ တယ္။