ပီအာ ( Proportional Representation ) ….
အခ်ိဳးက် ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ေသာ စနစ္ ဆိုတဲ ့ အဓိပၸာယ္ကို ….
အမ်ားနားလည္ေအာင္ ရွင္းျပရမယ္ ဆိုရင္ …
လက္ရွိ ကြ်န္ေတာ္တို ့က်င့္သံုးေနတဲ ့ ….
‘မဲအမ်ားဆံုးရသူက အႏိုင္ရသည့္စနစ္’ …
(First Past the Post - FPTP ) စနစ္ က ပဲ ….
စေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ….
လက္ရွိ FPTP စနစ္ဟာ ….
Winner Takes All ( အနိူင္ရသူ အားလံုးယူ ) ဆိုတဲ ့ …
အယူအဆကို အေျခခံပါတယ္ …
ဥပမာ …..မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုမွာ ….
ပါတီ သံုးခု ၀င္ျပိဳင္တယ္ ဆိုၾကပါစို ့ …
A ပါတီ က မဲ ၆၀ ရာခိုင္နူန္း …
B ပါတီ က မဲ ၃၀ ရာခိုင္နူန္း …
C ပါတီ က မဲ ၁၀ ရာခိုင္နူန္း ရရွိခဲ့ျပီ ဆိုပါစို ့ ….
A ပါတီ က အမတ္က အနိူင္ရျပီး …
လႊတ္ေတာ္ထဲကို ေရာက္ရွိသြားတဲ ့ စနစ္ပါ …
က်န္တဲ ့ B ပါတီ နဲ ့ C ပါတီ က ရတဲ ့ မဲအားလံုးကို …
ထည့္မစဥ္းစားေတာ့ဘူး ဆိုတဲ ့ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္ …..
ဒီစနစ္ဟာ ….
၁၈ ရာစုႏွစ္က ….
ၿဗိတိသွ်ႏုိင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ ...
ဂၽြန္စတုရပ္ မီး(လ) အဖို ့ေတာ့ …
သိပ္ ဘ၀င္က်ဖြယ္ေကာင္းတဲ ့ ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး …
လူ ၁၀၀ မွာ အမ်ားစု ၆၀ ရဲ ့ မဲ ကိုပဲ ထည့္သြင္းစဥ္းစားျပီး ….
က်န္တဲ ့ လူနည္းစု ၄၀ ရဲ ့ မဲ က ….
ပယ္မဲ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္သြားတဲ ့အတြက္ …
တရားမ်ွတမွဳ မရွိဘူးလို ့ ....
သူက ယူဆပါတယ္ ...
ဒါေၾကာင့္ ဂၽြန္စတုရပ္ မီး(လ) ဟာ ….
လက္ရွိ ပီအာ စနစ္ ရဲ ့ အယူအဆကို ....
စတင္ တည္ထြင္ခဲ့ ပါတယ္ …
သူ ့ရဲ ့စနစ္ ကေတာ့ …
A ပါတီ က တစ္ျပည္လံုးမွာ ရတဲ ့ မဲ ရာခိုင္နူန္း …
B ပါတီ က တစ္ျပည္လံုးမွာ ရတဲ ့ မဲ ရာခိုင္နူန္း …
C ပါတီ က တစ္ျပည္လံုးမွာ ရတဲ ့ မဲ ရာခိုင္နူန္း စသျဖင့္ ….
ေရြးေကာက္ပြဲ မွာ ပါတီ အသီးသီးက ရတဲ ့ ….
မဲ ရာခိုင္နူန္းေတြကို တြက္ခ်က္ပါတယ္ …
ျပီးေတာ့မွ …
ကိုယ့္ပါတီက ရတဲ ့ မဲ ရာခိုင္နူန္း အလိုက္ …
အမတ္ေတြကို လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ….
၀င္ေရာက္ေနရာယူတဲ ့ စနစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္ …
ပီအာ စနစ္ ရဲ ့ အားသာခ်က္ကေတာ့ ...
ပါတီၾကီးၾကီး ငယ္ငယ္ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ...
ကိုယ္ ရတဲ ့မဲ ရာခိုင္နူန္း အလိုက္ ...
လႊတ္ေတာ္ ထဲမွာ ေနရာယူခြင့္ .....
ရလာတာ ျဖစ္ျပီး ....
အားနည္းခ်က္ ကေတာ့ ...
အစြန္းေရာက္ ပါတီေတြ ...
လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္လာတာမ်ိဳး ....
မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုခ်င္းအလိုက္ ....
အမတ္ေတြက တိုက္ရုိက္ တာ၀န္ခံမွဳ မရွိေတာ့မ်ိဳးေတြ ...
ျဖစ္ပါတယ္ ...
ပီအာစနစ္ကို …
၁၈၅၇ ခုႏွစ္ ဒိန္းမတ္နိူင္ငံ မွာ …
စတင္ က်င့္သံုးပါတယ္ ….
အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ….
ဆြစ္ဇာလန္ (၁၈၉၁) ….
ဘယ္(လ)ဂ်ီယံ (၁၈၉၉) ….
ဖင္လန္ (၁၉၀၆) စသျဖင့္ ….
အသီးသီး လိုက္ပါ က်င့္သံုးလာၾကပါတယ္ …
လက္ရွိ ကမာၻေပၚမွာ ....
ပီအာစနစ္ ကို အေျခခံျပီး …
ကိုယ့္နိူင္ငံနဲ ့ လိုက္ေအာင္ မြမ္းမံ က်င့္သံုးေနတဲ ့ …
နိူင္ငံေပါင္း ၉၀ နီးပါး ရွိျပီး ….
ထင္ရွားတဲ ့နိူင္ငံေတြကေတာ့ ….
ၾသစေတးလ် ၊ အာဂ်င္တီးနား ၊ ဘရာဇီး ….
ဖင္လန္ ၊ ဂ်ာမဏီ ၊ ေဟာင္ေကာင္ ….
ဟန္ေဂရီ ၊ တူရကီ ၊ အင္ဒိုနီးရွား …
အစၥေရး ၊ အီတလီ ၊ ဂ်ပန္ …
မကၠဆီကို ၊ နီေပါ ၊ ေနာ္ေ၀း …..
နယူးဆီလန္ ၊ ရုရွား ၊ ဆီြဒင္ …
ေဟာင္ေကာင္ ၊ ထိုင္၀မ္ ၊ေတာင္ကိုးရီးယား ….
စတဲ ့ နိူင္ငံေတြ အျပင္ …
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု က …
ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ခ်ိဳ ့ မွာလဲ ….
လက္ရွိ က်င့္သံုးလ်ွက္ရွိပါတယ္ …
ျမန္မာနိူင္ငံမွာလဲ …
ပီအာ စနစ္ကို က်င့္သံုးဖို ့ …
အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ေဒၚခင္၀ိုင္းၾကည္ က …
အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ မွာ အဆိုတင္သြင္းခ်ိန္မွာ …
တပ္မေတာ္သား အမတ္မ်ား အပါအ၀င္ ….
ေထာက္ခံသူ အမတ္ ၁၆၁ ဦး ရွိတဲ ့အတြက္ ….
အဆိုကို လက္ခံေဆြးေႏြးဖို ့ ျပင္ဆင္ေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း …
အသိေပး တင္ျပအပ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား …
www.mmdailystar.com