လိင္မႈဆိုင္ရာ အသိပညာေပးေရးႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္

မိန္းကေလး ေက်ာင္းသူေတြကို သခြားသီးမွာ ကြန္ဒံုးအစြပ္ကို အစားထိုး စြပ္ခိုင္းရတဲ့အခါ အေတာ့္ကို ကသိ ကေအာင့္ ျဖစ္ၾကတာကို ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုလုပ္တဲ့ လိင္ပညာေပး အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပဲြေလးကို တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ ျပင္ဆင္လာၾကတဲ့ အတိုင္းအထစ္အေငါ့မရွိ ေအာင္ျမင္စြာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။

တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား/သူေတြဦးေဆာင္ၿပီးအလယ္တန္းဆင့္ ေက်ာင္းသားေတြကိုသင္ၾကားပို႔ခ် ေဆြးေႏြးသြား ၾကတာပါ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ေတြရဲ႕ ခ်စ္မႈႀကိဳက္မႈကိစၥကိုထိန္းဖို႔ဆိုတာခက္ခဲတဲ့ကိစၥပါ။အခုလိုလိင္မႈ ဆိုင္ရာ ကိစၥကို ေဆြးေႏြးဖို႔ကေတာ့ အေတာ့္ကို မလြယ္ပါဘူး။

မန္တနာ ၁၅ ႏွစ္ သမီးတုန္းက ေကာင္ေလး တစ္ေယာက္နဲ႔ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ေတာ့ သူ႔မိဘေတြေကာ၊ ဆရာေတြေကာ ဝိုင္း ေမးခြန္းထုတ္ၾက၊ ကန္႔ကြက္ၾကတာ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ပါဘဲ။  “အဲဒီတုန္းက သူတို႔ တေတြ စိုးရိမ္လို႔ ေျပာၾကတယ္ ဆိုတာကို က်မသိတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မ ဘယ္လိုမွ နားမဝင္ခဲ့ဘူး” ဟု သူမက ေျပာတယ္။

အခု ၂၁ ႏွစ္ အရြယ္ မန္တနာက သမာဆပ္ တကၠသိုလ္မွာ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ လူထုဆက္ဆံေရးပညာ အႀကီး တန္းကို တက္ေရာက္ေနသူပါ။ သူမရဲ႕ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အေတြ႕အႀကံဳကို ျပန္သံုးသပ္ရင္း ရင္ခုန္တက္စ၊ ကေလး သာသာ တုန္းက လုပ္ခ်င္တာေတြ၊ ျဖစ္ခ်င္တာေတြကို ဘယ္လူႀကီးကမွ အတင္း ထိန္းေက်ာင္း ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခ်င္လို႔ မရပါဘူး။ ခ်စ္ၾကႀကိဳက္ၾကတဲ့ ကိစၥေတြဆို ပိုလို႔ေတာင္ လက္မခံၾကဘူး။

အဲဒီအရြယ္ ေယာက္်ားေလးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မိန္းကေလးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စိတ္ခံစားမႈကို အဓိက ထားၾကတယ္။ ခ်င့္ခ်ိန္ စဥ္းစားမႈ မရွိခဲ့ဘူး။ အဲဒီလို အခ်ိန္မွာ တကယ္လိုတာက လူႀကီးသူမေတြရဲ႕ နားလည္မႈရွိစြာ တည့္မတ္ေပး ဖို႔ပါ လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

ဒီကိစၥဟာ မိသားစုဝင္ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ဆက္ဆံေရး ျပႆနာတင္ မဟုတ္ပဲ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ လူငယ္ေတြကို လိင္မႈဆိုင္ရာ အသိပညာေပးေရးကို ခ်ဥ္းကပ္ရာမွာ စိန္ေခၚမႈ တစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ သူမ က ျဖည့္ေျပာပါတယ္။ လူႀကီး မိဘေတြနဲ႔ လိင္ကိစၥ၊ ကာမဆက္ဆံမႈ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္း မေျပာဆိုရဲဘူး၊ မေဆြးေႏြးရဲဘူး။ သူတို႔က ကိုယ့္အေပၚ ပံုစံတမ်ဳိးျမင္ သြားမလားဆိုတဲ့ သံသယက လႊမ္းမိုးေနတယ္။ အဲဒီအခ်က္က လိင္မႈဆိုင္ရာ ပညာေပးဖို႔ အတြက္ အဓိက အခက္အခဲပဲလို႔ သူမရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေျပာပါတယ္။

အခု သူမပါဝင္ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ "ဆယ္ေက်ာ္သက္တို႔ အတြက္ ဘဝတြက္တာ"ဆိုတဲ့ လိင္ပညာေပး အလုပ္ရုံ ေဆြးေႏြးမႈက ပိုနည္းလမ္းက်တဲ့ ခ်ည္းကပ္မႈလို႔ ဆိုတယ္။ ဒီအစီအစဥ္ကို သူမတက္ေရာက္ေနတဲ့ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ လူထုဆက္ဆံေရး ပညာဌာနနဲ႔ ပလန္ ေဖာင္ေဒးရွင္း (ထိုင္းႏိုင္ငံ) တို႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာပါ။

အခု လုပ္ေနတဲ့ လိင္မႈဆိုင္ရာ အသိပညာေပး ေဆြးေႏြးပဲြက ေက်ာင္းသားေတြကို လိင္ႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံမႈ အသိပညာ ကိစၥေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးပို႔ခ်ရာမွာ အခ်က္အလက္ မွန္ကန္ဖို႔၊ လက္ေတြ႕က်ဖို႔၊ နားလည္သိျမင္ လြယ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ပါတယ္လို႔ ပလန္ရဲ႕ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဒါ႐ိုက္တာ မာဂ်ာကူဘာ႐ူဘီရာ က ေျပာပါတယ္။

သူမက ဆက္ၿပီး "ငယ္ရြယ္သူေတြ အေနနဲ႔ အခ်က္အလက္ အမွန္ကိုရမယ္၊ အဲဒီ အေပၚမူတည္ၿပီး အသိနဲ႔ ဆံုးျဖတ္လာတက္ဖို႔ကို ပထမဦးဆံုး လုပ္ယူပါတယ္။ က်မတို႔ ငယ္တုန္းကလည္း ဒီလို ခ်စ္ၾကႀကိဳက္ၾကၿပီး၊ ႐ူး႐ူးမူးမူးနဲ႔ အမွားအမွန္ ေဝခြဲရခက္ခဲ့တာပဲ။”

"ထိုင္းမွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ရြယ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ ျပႆနာက တကယ့္ကို အႀကီးႀကီး ရွိေနတယ္ ဆိုတာ အားလံုး အသိပဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ၾကသလဲ ဆိုေတာ့ လိုအပ္တဲ့ အသိပညာ ဗဟုသုတ မရွိၾကလို႔ပဲ။”

“သူတို႔ကို ကာမဆက္ဆံမႈ မလုပ္ၾကနဲ႔လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ ဆက္ဆံ မယ္၊ လုပ္မယ္ ဆိုရင္ေတာင္ မလိုခ်င္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ ရမလာေအာင္၊ လိင္က တဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြ မကူးစက္ႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမယ္ဆိုတာကို သူတို႔ သိေနရင္ မျဖစ္သင့္တဲ့ အေျခအေနေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္တာေပါ့။”

"အခ်ဳိ႕ လူႀကီးေတြက လိင္မႈဆိုင္ရာ အသိပညာေပး ကိစၥကို ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ မဟုတ္မဟပ္ကိစၥေတြ လုပ္လာေအာင္ အားေပးအားေျမႇာက္ လုပ္တဲ့ကိစၥလို႔ ယူဆေနၾကတယ္"ဟု မန္တနာက ျဖည့္ေျပာသည္။
“တကယ္က သူတို႔ ယူဆေနတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ လိင္မႈဆိုင္ရာ အသိရွိထားေတာ့တစ္ေယာက္ေယာက္ ကမ်ား လိင္ဆက္ဆံဖို႔ ၾကံရင္ေတာင္ အရိပ္အေျခကို သိေတာ့ ေရွာင္ထြက္ႏိုင္တယ္၊ မေတာ္တဆ ကိုယ္ဝန္ မရေအာင္လည္း ကာကြယ္ႏိုင္လိမ့္မယ္။ အဲဒီသိျခင္းက အသံုးမတည့္ဘူးလား” လို႔ သူမက ဆက္ေျပာ သည္။

အခု အစီအစဥ္ တစ္ခုလံုးကို သမာဆပ္တကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသား/သူ ၃၀ က စီစဥ္ပံုစံခ် သင္ျပခဲ့ တာ ျဖစ္ၿပီး၊ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္၊ ပညာရပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ားကို ပလန္ ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ အားျဖည့္ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ကြန္ဒံုးကို အသံုးျပဳပံု၊ ကိုယ္ဝန္တားေဆး၊ အက်ပ္အတည္း ႀကံဳလာရင္ ဘယ္လို ျငင္းမလဲ၊ သတိထားစရာ အေျခအေနေတြကို ပို႔ခ်ေဆြးေႏြးသည္။

ယခု အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပဲြကို စူဝမ္ခိုလတ္ဝီထိရာလိုင္ ရန္စစ္ေက်ာင္းမွ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၄ ႏွစ္ ဝန္းက်င္ ေက်ာင္းသား/သူမ်ားနဲ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ဒီအရြယ္ေတြက အရာရာကို စူးစမ္းခ်င္လာၿပီ၊ စတင္ဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ အခ်ိန္၊ သတင္းပလင္းပံုစံ မ်ဳိးစံု ကလည္း ေနရာ တကာမွာ ရွွိၿပီး၊ သူတို႔ သိခ်င္ၾကတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီအရြယ္ အုပ္စုကို ဦးတည္ခ်က္ထား လုပ္ေဆာင္တာျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ သမာဆပ္ တကၠသိုလ္၊ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ လူထု ဆက္ဆံေရး ပညာဌာန တဲြဖက္ပါေမာကၡ ကလ်ာကြန္က ဆိုပါတယ္။အခုအစီ အစဥ္ က ပို႔ခ်တဲ့ အသိပညာေတြကို လက္ခံႏိုင္တဲ့ အရြယ္၊ မျဖစ္သင့္ မျဖစ္ထိုက္တာကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ေသးတဲ့ အရြယ္ေတြ အတြက္ တိက်ေသခ်ာတဲ့အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ျပင္ဆင္ေပးထားပါတယ္။
(ဒုတိယပိုင္း အေနျဖင့္ ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမည္)

Bangkok Post သတင္းစာပါ Arusa Pisuthipan ေရးသားေသာ Sex from Students' Perspective ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္)